Zorgen voor jezelf

Zelfzorg betekent dat je een stap terugzet en een relatie met jezelf aangaat. Het vertrekpunt van zelfzorg is het inzicht dat iemand zichzelf medeverantwoordelijk stelt voor de vorm van zijn of haar eigen leven. Het verwijst naar een aantal samenhangende aspecten van zelfwerkzaamheid met het oog op het verwerven van een eigen houding. Met deze houding probeer je aan je leven een welbepaalde vorm te geven aan keuzes en handelingen die je maakt.

Om een misvatting te voorkomen is het belangrijk om enerzijds te begrijpen dat de zorg voor anderen niet vóór de zorg voor zichzelf komt, want dit zou kunnen leiden tot zelfopoffering. Anderzijds, is zelfzorg geen vorm van egoïsme of zelfzucht. Deze twee uiteinden brengt het thema van de zorg voor zichzelf uit balans.

Wanneer de zorg voor jezelf op de laatste plaats komt …

Soms kan zorgdragen voor jezelf een moeilijke opgave zijn. Bijvoorbeeld wanneer je stress ervaart op het werk, je veel piekert of je wel de juiste beslissing hebt gemaakt, je de mensen in je omgeving content wil stellen, het evenwicht tussen je werk en je gezin even zoek is, of je mantelzorger bent en voor een geliefde zorgdraagt. In deze gevallen kan het wel eens gebeuren dat de zorg voor jezelf op de laatste plaats terecht komt. Neem de volgende voorbeelden:

Een mantelzorger is iemand die voor een hulpbehoevend familie- of gezinslid zorgt. Mantelzorgers dragen op tijdelijke of permanente basis zorg voor een geliefde met een zorgnood door ouderdom, ziekte, een beperking, psychische kwetsbaarheid of verslavingsproblematiek. Als mantelzorger kan het moeilijk zijn om een balans te vinden tussen zorgen voor iemand en je eigen werk, je gezin of zelfzorg. Velen voelen zich erg vermoeid, vinden dat ze tekort schieten in de mantelzorg, op hun werk of in hun gezin, voelen spanningen, en krijgen lichamelijke en mentale klachten. Het kan een uitdaging zijn om voor iemand anders te zorgen zonder jezelf niet te vergeten.

De balans tussen werk-privé kan soms zoek zijn. Het professionele kan het gezinsleven onder druk zetten. Je ervaart moeilijkheden bij het combineren van je werk met kinderen, of om tijd te vinden voor je partner, vrienden of hobby's. Soms probeer je alle ballen in de lucht te houden, en vergeet je dat jij degene bent die jongleert. Geen ruimte vinden om je hoofd leeg te maken na het werk, je eigen grenzen af te bakenen of iets te doen voor jezelf, kan gevolgen hebben op je eigen welzijn en je omgeving.

Ook op je werk kan je veel druk ervaren. Door bijvoorbeeld onderbezetting vallen collega's uit, er wordt niet voldoende gecommuniceerd, je wordt niet meer uitgedaagd of er gebeuren ingrijpende veranderingen. Al deze zaken kunnen ervoor zorgen dat je piekert en stress ervaart, dat je begint te twijfelen aan jezelf, …

In deze gevallen kan het wel eens gebeuren dat de zorg voor jezelf op de laatste plaats terecht komt. Loopbaanbegeleiding kan je de handvatten geven om inzicht te krijgen in je relatie tot mantelzorg, stress, grenzen, energiebalans, ... om zo tot evenwicht te komen, wat een stap richting de zorg voor jezelf is.

Zelfzorg start kort bij jezelf

Zelfzorg en zorg voor de ander gaan hand in hand, want je neemt in je zelfzorg op een bepaalde manier de zorg voor de ander mee. Dus het zorgen voor de ander begint bij het zorgen voor jezelf. Vertrekken vanuit zelfzorg in de zorg voor de ander, kan je meer energie geven in de verschillende rollen die je hebt, het kan evenwicht borgen, het kan je andere keuzen laten maken die intuïtief beter voelen dan voordien, het kan je in staat stellen jezelf en anderen te vergeven en het kan je helpen jouw grenzen af te bakenen. Zorgen voor jezelf is een van de dingen die je in je macht hebt, waar jij volle controle over hebt. Je eigen leven is een levende vorm die je steeds te onderscheppen, scheppen en herscheppen hebt. Door je bezig te houden met de dingen die binnen je controle liggen, zal je veel sneller vruchtbare resultaten zien dan je te richten op dingen buiten je bereik.

De zorg voor jezelf is nooit af en heeft geen eindpunt. Het is een continu proces die je doorheen de loop van je leven te integreren hebt in je dagelijkse leven. Het start bij de dagelijkse dingen, kort bij jezelf. Breng je aandacht vaker naar het moment. Neem een moment in je dag om in en uit te ademen. Richt je op je ademhaling, en observeer je omgeving, gewoon hoe de dingen zich aan je tonen. Stel jezelf de vragen: Wat heb ik nodig? Waar word ik blij van?, Wat geeft mij voldoening? of Hoe baken ik mijn eigen ruimte af? Deze vragen beginnen kort bij jezelf: in het zorg dragen voor jezelf.

En Route - Sapna Kumar