Weerstand opheffen of veranderbereidheid vergroten
Kleine en grote veranderingen zijn niet langer weg te denken binnen organisaties. En in de marge van de verandering, ligt de weerstand al op de loer. Hoort dit zo te zijn of kan het ook anders? Is weerstand iets wat te vermijden is en je best kunt negeren of doorbreken? Of is het een onvermijdelijk bijproduct van veranderen? Of is weerstand een soort van energie, een noodzakelijk ingrediënt bij verandering? Hoe kun je de weerstand met de verandering laten verzoenen? Wat zit er achter die weerstand en wat is het risico als je niets doet?
Op onderzoek door observatie en echt aanwezig zijn
Het onderdrukken of vermijden van weerstand vanuit de overtuiging dat het zelf wel zal overgaan, is een veel voorkomende maar weinig effectieve manier om de veranderbereidheid van je team te vergroten. Wanneer je de tijd neemt om de weerstand te onderzoeken, schep je de mogelijkheid ze om te buigen tot een hefboom om verandering door te zetten. Deze observatie vraagt dat je ten volle aanwezig bent en kijkt naar datgene wat er is. Hierbij voorbij gaan aan de kracht van de groep en gaan kijken naar de diversiteit binnen je team schept niet alleen zuurstof, maar geeft je tevens handvatten om gericht de dialoog aan te gaan. Immers, niet iedereen zit in weerstand, sommige teamleden zijn zoekend, anderen boos, nog anderen zijn al helemaal mee met de veranderingen die hun weg aan het vinden zijn. Deze gerichte observatie informeert je, laat je anders kijken naar datgene wat is.
In gesprek anders kijken naar datgene wat is
We ervaren in gesprek gaan over weerstand vaak als lastig, een tijdrovend conflict dat vaak eindigt in een welles nietes verhaal. En toch is dit vertragen noodzakelijk om nadien samen sneller te gaan. Je team leren denken en spreken voorbij de weerstand doe je door naast hen te gaan staan, door vanuit hun vertrekpunt en kijk interesse te tonen voor hun visie, hoe zij de situatie ervaren, wat ze nodig hebben om mee te stappen, wat al wel werkt, ... Vermijd echter de valkuil van teveel empathie of morele oordelen! Til in plaats daarvan het gesprek op en denk samen na over het gedeeld belang: Wat willen we hierin voor onszelf? voor de ander of de organisatie? voor de relatie? Wat is hierin belangrijk voor ons? Wat is de bedoeling? Tijdens het maken van deze beweging werp je een ander licht op de verandering: je nodigt mensen uit om vanuit het ik, het eigen perspectief, naar de wij te denken. Het is het moment waarop nieuwe mogelijkheden zichtbaar worden, waarop onzekerheid een plaats krijgt en er ruimte ontstaat om te leren en te groeien.
Weerstand is per definitie emotioneel
Veranderingen die op een emotionele dimensie verwaarloosd worden, leiden vaak tot oud zeer en frustraties. In het beste geval gaat het team dan morrend aan de slag, in het ergste geval worden het slachtofferteams of haken ze helemaal af. Oog hebben voor de emotionele beleving door gevoelens te observeren en te (h)erkennen, door ruimte te geven aan gevoelsreflecties en tijd te geven om deze te verwerken is noodzakelijk om voorbij de weerstand te bewegen. Hierin speelt afscheid nemen een rol, ook van iets dat we graag achter ons laten. Denk bij veranderingen na over zinvolle rituelen, overgangsmomenten of het vieren van (ook kleine) successen.
Blind zijn voor de weerstand
Wanneer we met veel enthousiasme aan iets nieuw beginnen, houden we vaak te weinig of te veel rekening met de tegenkantingen die nog kunnen komen. Beide zijn een reactie op de angst voor de weerstand die zou kunnen komen. In het ene geval kies je voor negeren, in het andere maak je het groter dan het zou moeten. In het ene geval bundel je al je enthousiasme en schiet je als een pijl vooruit. In het andere is de kans groot dat je verlamt vanwege een te groot risico. In plaats van deze blindheid te cultiveren, nodig ik je graag uit om bij kleine of grote veranderingen net ruimte te voorzien voor tegenkantingen, kleine of grote weerstanden, reflectie- en evaluatiemomenten. Ik nodig je uit om naar weerstand te kijken als een soort van energie, een noodzakelijk ingrediënt om tot verandering te komen.
Sarah De Backer - En Route
