Collega's op afstand

Als crisis is de huidige situatie tijdelijk. In zeker zin tijdelijk, want ze duurt lang en het einde is nog niet in zicht. Het is echter een illusie te denken dat we na de crisis kunnen terugkeren naar hoe het daarvoor was. Dit is bij uitstek het geval voor tele- en thuiswerk. Wat er ook gebeurt, voortaan zal er meer gebruik gemaakt worden van digitale werkvormen en contacten tussen mensen. Deze periode is dan ook een moment om te ontdekken welke vormen van tele- en thuiswerk zinvol zijn en hoe die het geheel van de (samen)werking veranderen.

Zie het als een wandeling. Het woord 'wandeling', zo stelt Walter Weyns, komt van het Duitse "Verwandlung". Het betekent (zich) veranderen, wenden. Je vindt jezelf opnieuw uit. Wandelen gaat over ontdekken.

Het is een mooie metafoor om datgene waar we met ons allen voor staan te zien als een ontdekking van nieuwe en zelfs betere paden. We kunnen kiezen om over de obstructies die de vertrouwde paden ontoegankelijk maken te klauteren, of we kunnen rondom ons kijken en nieuwe wegen bewandelen. En mogelijks ontdekken we dan ook dat we op het vertrouwde pad reeds lange tijd vol lag met kleinere obstakels.

In vergelijking met afgelopen lente hebben we vandaag beter zicht op wat het verplichte tele- of thuiswerk inhoudt en hoe we er mee omgaan. Wat blijkt?

• Veel mensen ervaren meer stress wanneer ze thuis werken, bewegen minder en werken langere dagen.
• Er wordt meer werk verzet tijdens de werkuren (zonder de implicatie dat het daardoor beter is).
• Daartegenover staat dat in veel gevallen de zichtbaarheid van wat werknemers doen afneemt alsook de duidelijkheid over respectievelijke verantwoordelijkheden.

Wanneer dit niet wordt bekeken en aangepakt kan het resulteren in een verlies van vertrouwen, engagement en betrokkenheid.

Wat gebeurt er als collega's niet nabij zijn?

Een ander aspect dat wegvalt bij telewerk zijn de ongeplande sociale interacties, het snel even tussendoor een inhoudelijke of praktische vraag stellen, het ventileren of delen van ervaringen, het geven van feedback en erkenning op een spontane manier. Al deze zaken zijn essentieel voor een team om samen gedeelde doelstellingen na te streven.

Maar er is meer. Door thuis te werken valt een deel van ons zogezegd 'privé-leven' weg. Collega's zijn niet louter professionele relaties, ze maken ook deel uit van ons persoonlijk leven. Veel van wat er in ons omgaat delen we in de werkomgeving: een verzuchting over het verkeer, een frustratie over kinderen, administratie, de buren, ..., tot en met een bekommernis over de klimaatsverandering, of de nationale en internationale politiek. Allemaal zaken die belangrijk genoeg zijn om te delen, maar zelden een aanleiding om iemand daarvoor op te zoeken of te bellen. Met andere woorden, zowel voor de samenwerking als voor ons persoonlijke leven en welzijn is het cruciaal om de relaties en verbinding in de werkomgeving een plaats te geven in het thuiswerk.

De vraag is, wat doen we hier mee? Hoe je het ook draait of keert, ofwel is de huidige situatie een kans om zaken te herbekijken, er uit te leren en te zoeken naar wat anders en beter kan; ofwel eindigt dit in frustratie, burn-outs, depressie, disfunctionerende teams en het uiteenvallen van organisaties en instellingen.

Wat is er nodig?

Ruimte voor reflectie en terugkijken zonder te blijven hangen in frustraties, verwijten en slachtofferschap, met het oog op verbetering. We hebben weinig of geen vat op wat er om ons heen gebeurt. We hebben wel vat op wat het met ons doet en hoe we er mee om gaan. Het vergt een manier van kijken in termen van mogelijkheden, welke acties je kan ondernemen, welke houdingen je kan aanleren, ... en een loslaten van ongefundeerde en onbehulpzame overtuigingen en 'zekerheden'.

Daarnaast is het essentieel om te investeren in verbinding. Om de openheid en tijd te vinden om te onderzoeken en uit te proberen wat voor jouw organisatie of team werkt. Voor beide zaken biedt EnRoute een aantal online mogelijkheden, ondersteuning en een veilige omkaderen om de wandeling aan te vatten.

En Route - Marianne Keppens